लाही किराको सक्रमण बढ्दै छ के गर्ने त ?

- राजेन्द्र देवकोटा - विज्ञ कृषि

अहिले लाहीको सक्रमण बढ्ने बेला हो , प्राय धेरै हानी सागवर्ग र काउली समुहको तरकारी मा यसको छेति बढी देखिने हुन्छ | मसिना , नासपाती आकारको यो किरा , नरम शरीर हुने खालको हुन्छन , प्राय पात , काण्ड , बढ्ने भाग , सलाद को साग ( लेत्तुस ) को जरा त स्याउको बोक्रामा समेत लाहीले आक्रमण गर्ने सोभाबका हुन्छन | समुह मा बस्ने , पखेटा बिहिन यी किरा को करिब ४००० प्रजाति हुन्छन | लाही प्राय देखिने भागमा बस्दैनन् , पातको तल्लो भाग वा घुम्रेको , वा कुन काप्चामा बस्दछन|
लाही ले पात वा काण्डको रस चुसेर खाने गर्दछ भने यस्ले मुख्य रुपमा भाइरस रोग फैलाउने काम मा भेक्टर को रुपमा ठुलो भूमिका खेलेको हुन्छन | यिनी हरुले निकाल्ने मह जस्तो प्रदार्थ जस्ले कमिला र स्याउमा सुटी माउल्ड को बढावा गर्दछ |
रोकथाम :

पबित्र तुलसीपत्रलाई कहिल्लै यसरी प्रयोग गर्नुहुन्न

जानाैं धार्मिक र बैज्ञानिक कारणहरु

धार्मिक रुपमा होस वा प्राकृतिक रुपमा होेस तुलसीको अत्यन्त महत्व रहेको छ । यसको सेवन वा प्रयोग गर्नाले धेरै कुरा फाइदा लिन सकिन्छ । यसको प्रयोगले नै वा सेवन गर्दा धरै किसिमका रोगहरु घरमै पनि निको पार्न सकिन्छ । यो अत्यन्तै बहुगुणी बृक्ष हो । तर यसको प्रयोग गर्न जान्नुपर्छ । गलत तरिकाले तुलसीको प्रयोग गर्दा फाइदा होइन बेफाइदा पनि हुन सक्छ । सावधान धेरैले तुलसीको पातको गलत प्रयोग गरिरहेका हुन्छन्। थाहा पाइराख्नुस तुलसीको पातलाई के गर्नुहुँदैन ? तुलसीको प्रयोग गर्न नहुने धार्मिक र वैज्ञानिक कारण यस्ता छन्

–कहिल्यै नचपाउनुहोस् तुलसीको पातमा एक प्रकारको रसायन हुन्छ जसले हाम्रो दाँतमा भएको क्याल्सियमलाई सोस्ने काम गर्छ। त्यसैले यसलाई चपाउनु एकदमै हानीकारक मानिन्छ। त्यसैले तुलसीको पात खानुपरेमा नचपाई पानीसँग निल्नु सबैभन्दा लाभदायी मानिन्छ ।

युट्युबलाई टक्कर दिँदै फेसबुकको भिडियो सर्भिस ‘वाच’

सोसल नेटवर्किङ साइट फेसबुकले आफ्नो छुट्टै भिडियो स्ट्रिमिङ्ग सर्भिस फेसबुक वाच सबै प्रयोगकर्ताका लागि सार्वजनिक गर्ने भएको छ । हाल यो सेवा अमेरिकी प्रयोगकर्ताका लागि पछिल्लो एक वर्षदेखि उपलब्ध हुँदै आएको थियो ।

फेसबुकको यो नयाँ सेवाले प्रयोगकर्तालाई व्यापक विकल्प उपलब्ध गराउनेछ । जहाँ प्रयोगकर्ताले आफुलाई मनपर्ने शो छनोट गर्न सक्दछन् । जसमा चर्चित ब्राण्डदेखि नयाँ खेलाडिसम्मका शो देख्न सकिनेछ । यसका साथै न्यूज फिडमा सेभ गरिएका क्लिपहरु पनि यसमा हेर्न सकिन्छ ।

धेरै दर्शकले हेर्ने भिडियोमा युट्युबमा झैँ गरी विज्ञापन पनि देखिनेछन् । तथापि सुरुवातमा चाहीँ अमेरिका, बेलायत, आयरल्याण्ड, अष्ट्रेलिया र न्युजिल्याण्डमा मात्र यस्तो विज्ञापन सेवा उपलब्ध हुनेछ । भिडियोबाट हुने मुनाफा चाहीँ भिडियो अपलोड गर्ने प्रयोगकर्ता र फेसबुकले बाँड्नेछन् । जसमा निर्मातालाई ५५ प्रतिशत र फेसबुकलाई ४५ प्रतिशत हिस्सा प्राप्त हुनेछ ।

‘हिजो क्रान्तिकारी भइयो, अहिले दुःख पाइयो’

चितवन, १३ भदौ  । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी(नेकपा) अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले हिजो निकै क्रान्तिकारी हुँदा अहिले दुःख पाएको बताएका छन्।

निर्माण व्यवसायी संघ चितवनको २५ औं साधारणसभालाई बुधबार भरतपुरमा सम्बोधन गर्दै उनले हिजोको विषयलाई तानातान गरेर बस्यौं भने अगाडि बढ्नै नसकिने बताए।

विगतमा आफूहरु निजी क्षेत्रको विपक्षमा रहेको स्मरण गर्दै उनले भने, “हिजो हामी पनि निजी क्षेत्रको विरुद्धमा थियौं, अब हामी त्यो लाइनमा छैनौं।” व्यवसायमा लाग्नेहरुलाई राज्यले नाफाको सुनिश्चितता गर्नुपर्ने बताउँदै उनले भने, “निजी क्षेत्रलाई खुशी र सुरक्षित नगरी विकास र समृद्धि आउँदैन।”

गण्डकीका स्थानीय सरकार, डोकोदेखि गाडी छिर्दा कर

पोखरा, १३ भदौ। स्याङ्जा फेदीखोला गाउँपालिकाले डोकोमा सुन्तला र साग बेच्नेलाई पनि करको दायराभित्र पारेको छ । गाउँसभाको निर्णयबाट डोकोमा सामान राखेर बेच्न हिड्नेलाई प्रतिपटक १० रुपैयाँ कर लिने निर्णय भएको गाउँपालिकाले जनाएको छ । गाडीमा घुमाएर सामान बेच्नेले पनि अब कर तिर्नुपर्ने भएको छ । फेन्सी र खाद्यान्नको सामान गाडी घुमाएर बेच्नेलाई प्रतिपटक १ सय रुपैयाँ कर लिने निर्णय भएको फेदीखोला गाउँपालिकाकी सह-लेखापाल पुष्पा पौडेलले बताइन् । निर्णय भए पनि कार्यान्वयनमा भने गैसकेको छैन ।

कास्कीको मादी गाउँपालिकाले आफ्नो क्षेत्रभित्रबाट कवाडी निर्यात गर्दा प्रतिट्रक ३ हजार रुपैयाँ कर लिन्छ । कास्कीकै अन्नपूर्ण गाउँपालिकामा नियमविपरीत पटके सवारी कर लिने गरिएको छ । नयाँपुलदेखि वीरेठाँटी हुँदै उल्लेरीतर्फ जाने बाटोमा ढाट राखेर गाडीवालासँग कर असुलिन्छ । यसअघि जिल्ला विकास समितिले लिँदैआएका बाटामा सबैजसो स्थानीय तहले आफैँले बिल काटेर पटके सवारी कर लिन थालेका छन् ।

विदेशमा रहेका नेपालीलाई मतदानको व्यवस्था मिलाउन आदेश

सर्वोच्च अदालतले विदेशमा बस्ने नेपालीलाई मतदानको अधिकारबाट वञ्चित नगराउन निर्देशनात्मक आदेश जारी गरेको छ । न्यायाधीशद्वय सपना मल्ल प्रधान र पुरुषोत्तम भण्डारीको संयुक्त इजलासले विभिन्‍न उद्देश्यले विदेशमा रहेका सबै नागरिकको मतदानको अधिकार सुनिश्चित गर्न आवश्यक प्रबन्ध मिलाउन आदेश दिएको हो ।

‘विदेशमा बसेको भए पनि नेपाली नागरिकता नत्यागेको र अन्य कुनै पनि देशको नागरिकता नलिएको, मतदानका लागि कानुनबमोजिमको उमेर पूरा भई मतदाता परिचयपत्र भएको तथा विदेशमा रहेका नागरिकहरूको सम्बन्धमा कूटनीतिक निकायले तयार गर्ने लगतमा अद्यावधिक भएको व्यक्तिलाई बाहिरबाट भोट गर्न योग्य मानी व्यवस्था गर्नू,’ आदेशमा भनिएको छ ।